header image
Smażenie powideł jesień 2013
  • 7-8 września 2013
    Święto Śliwki w Strzelcach Dolnych
  • 12-13 września 2013
    Smażenie powideł w Grucznie
  • 14 września 2013
    IX Biesiada Królewska w Kiełpiu
  • 21 września 2013
    Święto Śliwki Nebrowskiej w Nebrowie Wielkim
  • 20 września 2013
    Smażenie powideł przy Starym Młynie w Grucznie
  • 28 września 2013
    VIII Spotkanie Śliwkowe w Nowem

Powidła śliwkowe
Tradycja smażenia powideł
Metoda produkcji
Właściwości powideł
Powidła z Doliny Dolnej Wisły
Powidła śliwkowe
z Doliny Dolnej Wisły
są wpisane na Listę
Produktów Tradycyjnych
Ministerstwa Rolnictwa
i Rozwoju Wsi.
Strona główna
Tradycja smażenia powideł
Sad nad Wislą
Sad nad Wislą

Na przełomie XIX i XX w nad Dolną Wisłą było ponad 2 tysiące sadów przydomowych. Owoce wykorzystywano na własne potrzeby, a ich nadwyżkę zawożono do miast i sprzedawano. Szczególne znaczenie miał lokalny ekotyp śliwy węgierki, który charakteryzował się odpornością na niekorzystne czynniki klimatyczne i szkodniki, oraz tym, że pestki bardzo łatwo oddzielały się od miąższu.

 
Kocioł miedziany (kuprowy) i mieszadło (bocian)
Kocioł miedziany (kuprowy) i mieszadło (bocian)

Gospodynie przygotowywały wielkie kuprowe (miedziane) kotły z drewnianymi mieszadłami, rozpalały ognisko i wsypywały do naczyń dojrzałe, wcześniej wypestkowane owoce. Smażone najczęściej bez cukru, na wolnym ogniu nawet 3 dni, odznaczały się wyśmienitym smakiem.

 
Zapieczone w garnku powidła
Zapieczone w garnku powidła

Gotowe produkty umieszczano w kamiennych garnkach i zapiekano w chlebowych piecach. Gdy na powierzchni powideł utworzyła się spieczona skorupka, wyjmowano garnki i składowano w chłodnych piwnicach. Tak przygotowane i przechowywane powidła mogły być użyte do spożycia nawet po 2-3 latach.

 
Cedzidła produkowane w Grucznie ok. 1960 r.*
Cedzidła produkowane w Grucznie ok. 1960 r.*
Inne węgierki lokalnej odmiany musiały być wrzucane do kotłów wraz z pestkami, gdyż ich wyjmowanie pochłaniało zbyt dużo czasu. Brano owoce, które wisiały na drzewie do pierwszych przymrozków i charakteryzowały się lekko pomarszczoną skórką. Po usmażeniu, powidła przepuszczano przez specjalne cedzidła, skutecznie zatrzymujące pestki, nadające produktowi goryczkę i oryginalny smak.

 

W dniu 15 marca 2006 r . "Powidła śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły" zostały wpisane w kategorii orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

* fotografia pochodzi z książki  "Okolice Świecia", Władysław Łęga, Gdańsk 1965  r.

w skrócie ...
Powidła śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły smażone są z dojrzałych śliwek węgierek - ze wszystkich lokalnych ich odmian. Smażenie odbywa się w miedzianych kotłach, nad ogniem podsycanym drewnem liściastym. 
miejsca wytwarzania
kocioł kuprowy
Podczas smażenia masa jest mieszana drewnianym "bocianem" (mieszadłem), co uniemożliwia przywieranie powideł do ścian kotła.
Minimalny czas smażenia to 6-10 godzin (w zależności od wielkości kotła).
powidła
Powidła śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły są wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.